Afwikkeling van een nalatenschap: let op de belastingrente!

Algemeen
Belastingrente wordt al sinds 1 januari 2010 – toen nog heffingsrente geheten – berekend over verschuldigde erfbelasting (deze wordt volgens de Nederlandse wet geheven over dat wat iemand verkrijgt uit de nalatenschap van iemand die in Nederland woonde of geacht werd in Nederland te wonen). Sinds 1 april 2014 is deze belastingrente echter meer actueel geworden doordat met ingang van die datum is bepaald dat deze rente voor de erfbelasting gelijk is aan de wettelijke rente, echter met een minimum van 4%! Dit minimumpercentage is thans aanzienlijk hoger dan de rente die wordt vergoed over spaartegoeden. Hiermee dient dus rekening gehouden te worden bij een boedelafwikkeling.

Over schenkbelasting (deze wordt volgens de Nederlandse wet geheven over dat wat iemand krachtens schenking verkrijgt van iemand die in Nederland woont of geacht wordt te wonen) wordt overigens geen belastingrente in rekening gebracht.

Over welke termijn wordt belastingrente berekend?
De termijn waarover rente wordt berekend vangt in beginsel aan acht maanden na het overlijden van de betrokken erflater. Betreft het echter een verkrijging door het in vervulling gaan van een voorwaarde (bijvoorbeeld een tweetrapsmaking) dan gaat de termijn waarover rente wordt berekend direct in op het moment dat de voorwaarde in vervulling gaat.

Om te bepalen wanneer de termijn waarover de rente wordt berekend eindigt, zijn de volgende tijdstippen bepalend: (1) het moment van indienen van de aangifte; of (2) het moment van verzoeken om een voorlopige aanslag; en (3) de redelijke termijn die de belastingdienst krijgt voor het opleggen van de aanslag, te weten drie maanden; en (4) de dag waarop de aanslag invorderbaar is, te weten zes weken na de dagtekening van de aanslag.

Mede gezien de complexiteit wordt geen rekenvoorbeeld gemaakt.

Veelal zal toch als eerste de vraag opkomen: hoe kunnen we in de praktijk de heffing van belastingrente voorkomen?

Belastingrente voorkomen
Bij verkrijgingen krachtens overlijden anders dan door het in vervulling gaan van een voorwaarde is de dagtekening van de belastingaanslag doorslaggevend voor de verschuldigdheid van rente. Alleen indien de dagtekening van de aanslag binnen acht maanden na overlijden ligt, kan men voorkomen dat belastingrente in rekening wordt gebracht. Dit kan worden bereikt door:

  • binnen 17 weken na het overlijden de aangifte erfbelasting in te dienen: of
  • binnen 22 weken na het overlijden een verzoek te doen tot opleggen van een voorlopige aanslag erfbelasting. 

Indien u vragen heeft over het bovenstaande of over boedelafwikkeling in het algemeen, dan wel indien wij u behulpzaam mogen zijn bij de afwikkeling van een nalatenschap, dan nodigen wij u uit hiervoor contact op te nemen met Mr M.H. (Marianne) van der Laak.