Het samengestelde gezin

Dieuwertje Rip  |  12 juni 2023 |  Leestijd: ongeveer 3 minuten

Tegenwoordig zijn er steeds meer samengestelde gezinnen. Bij zulke gezinnen lopen de belangen tussen de verschillende familieleden soms erg uiteen, met name tussen de eigen kinderen uit een eerdere relatie van de ene partner en de andere ‘nieuwe’ partner. Dit zou na overlijden kunnen uitmonden in discussies. Daarom is het van belang om juist bij samengestelde gezinnen testamenten en andere regelingen op te stellen.

Samengestelde gezinnen komen voor in vele soorten, maten en variaties. Het komt erop neer dat dit een gezin is waarvan één of beide ouders kinderen hebben uit een eerdere relatie en die gezamenlijk eventueel ook kinderen hebben. Zowel de kinderen als de nieuwe partner willen gezien worden en na overlijden komt dikwijls de vraag op wie het belangrijkst was voor de overledene. Een goed testament kan hierbij helpen en een gecompliceerde afwikkeling van de nalatenschap mogelijk voorkomen.

Herroeping van een oud testament

Een in het verleden opgesteld testament bevat vaak nog regelingen ten behoeve van een ex-partner. Of er is nog geen rekening gehouden met een nieuwe partner. Om die reden is het raadzaam om een vorig testament te herroepen. Helaas wordt dit nog wel eens vergeten.

Dat blijkt bijvoorbeeld uit een rechtszaak bij de rechtbank Den Haag uit 2021. Een man ging twintig jaar na het opstellen van een testament een nieuwe relatie aan, maar heeft zijn testament toen niet aangepast. Na zijn overlijden stelde zijn partner dat er sprake was van een ‘vergeten testament’ en dat het de bedoeling was dat zij de nalatenschap zou erven. Maar de rechtbank ging daar niet in mee en bepaalde dat de partner jammer genoeg geen aanspraak kon maken op het vermogen.

Vastleggen van nieuwe afspraken

Bij het aangaan van een nieuwe relatie ligt het ook voor de hand om afspraken vast te leggen in een notariële samenlevingsovereenkomst, huwelijksvoorwaarden of partnerschapsvoorwaarden. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan afspraken over de kosten van eigen of gezamenlijke kinderen. Of over de gevolgen van de nieuwe relatie voor de te betalen of te ontvangen partner- of kinderalimentatie.

Voor ongetrouwde samenwoners is een notariële samenlevingsovereenkomst noodzakelijk om de partner te beschermen tegen aanspraken van de kinderen bij overlijden. Daarnaast kan een notariële samenlevingsovereenkomst ook bepaalde fiscale voordelen opleveren.

Opstellen van een nieuw testament

Een goed opgesteld testament dient te voorkomen dat er na het overlijden discussies ontstaan tussen de kinderen uit een eerdere relatie en hun nieuwe stiefouder. Daarom is het verstandig om een nieuw testament op te stellen, waarbij aandacht is voor de specifieke situatie en onderlinge belangen van de verschillende gezinsleden.

Als bijvoorbeeld de wens bestaat om de eigen kinderen en de stiefkinderen gelijk te behandelen, dan zullen de partners sowieso testamenten moeten opstellen. Op grond van de wet worden stiefkinderen namelijk niet automatisch erfgenaam. Verder kan er worden nagedacht over de benoeming van een executeur. Dit is de persoon die de nalatenschap afwikkelt. Vaak is de langstlevende partner de executeur, maar dat kan ook voor ruzies zorgen als de onderlinge verhoudingen binnen het gezin niet optimaal zijn. Dan is het misschien beter om een neutrale deskundige tot executeur te benoemen.

Uiteraard zijn er nog veel meer regelingen die in een testament kunnen worden opgenomen. Denk aan de benoeming van een voogd voor minderjarige kinderen, het uitsluiten van het ouderlijk vruchtgenot voor de ex-partner en in het algemeen regelingen om elkaar en de kinderen verzorgd achter te laten. Aangezien er vele soorten samengestelde gezinnen zijn, hangt het af van de specifieke situatie welke regelingen het meest geschikt zijn.

Tot slot

Bij een samengesteld gezin is het van belang om de juridische zaken goed te regelen en vast te leggen. Wilt u weten wat voor u het meest geschikt is? Aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.

Heeft u vragen? Neem dan contact op met Marianne van der Laak of Dieuwertje Rip.

Volg Schaap Advocaten Notarissen op LinkedIn.