Nalaten aan uw kleinkinderen (deel 1): ten koste van welke erfgenamen?

Eefje Kruijs Voorberge  |  3 september 2020  |  Leestijd: ongeveer 3 minuten

Als u bij uw overlijden geld aan uw kleinkinderen wilt nalaten, dan moet u dat regelen in een testament. U kunt daarbij kiezen of dat ten koste gaat van de erfenis van ál uw erfgenamen, of alleen ten koste gaat van de erfenis van de ouder (uw kind) van het betreffende kleinkind. Als uw kinderen niet hetzelfde aantal kinderen hebben, dan kan deze keuze grote gevolgen hebben voor de hoogte van hun erfenis.

Heeft u kleinkinderen? Dan wilt u mogelijk bij uw overlijden een geldbedrag aan hen nalaten voor wanneer zij gaan studeren of een huis gaan kopen. Het kan ook zijn dat u op dit moment nog geen kleinkinderen heeft, maar dat u deze over een tijdje wel verwacht. Als u bij uw overlijden een geldbedrag aan uw kleinkinderen wilt nalaten, dan regelt u dat in een testament. U benoemt uw kleinkinderen dan niet tot erfgenamen, maar tot ‘legatarissen’. In een testament kunt u bepalen welk bedrag uw kleinkinderen van u mogen erven. U kunt ook bepaalde spullen aan uw kleinkinderen nalaten.

Erfbelasting besparen

Als uw kleinkinderen van u erven, dan hebben zij ieder een vrijstelling van € 20.946 (tarief 2020). Dat betekent dat zij tot dat bedrag geen erfbelasting over de erfenis hoeven te betalen. Het kan daarom aantrekkelijk zijn om dit vrijgestelde bedrag aan uw kleinkinderen na te laten. Op die manier kan bij uw overlijden erfbelasting worden bespaard. Of er daadwerkelijk erfbelasting zal worden bespaard, is afhankelijk van de omvang van uw vermogen en de personen die u tot erfgenamen benoemt. U kunt er uiteraard ook voor kiezen om een hoger of lager bedrag aan uw kleinkinderen na te laten.

Wie betaalt?

Wanneer u een geldbedrag aan uw kleinkinderen nalaat, dan gaat dat ten koste van de erfenis van één of meer erfgenamen. Bij het opstellen van een testament kunt u kiezen wie daarvoor zal betalen: staat iedere erfgenaam een stukje van zijn/haar erfenis af, of hoeft alleen de ouder van het betreffende kleinkind dat te doen? De keuze die u maakt is van invloed op de hoogte van de erfenis van uw erfgenamen.

Rekenvoorbeelden

Twee rekenvoorbeelden laten zien welke invloed deze twee keuzes hebben op de hoogte van de erfenis van de kinderen. Patrick benoemt zijn zoon en zijn dochter tot erfgenamen. De erfdelen van de zoon en dochter bedragen ieder in beginsel € 100.000. De zoon heeft één kind en de dochter heeft twee kinderen. Patrick laat daarnaast aan ieder van zijn kleinkinderen (als legataris) € 20.000 na. De kleinkinderen van Patrick zullen dus in totaal € 60.000 erven.

Alle erfgenamen dragen bij

Als iedere erfgenaam (dus de zoon en de dochter van Patrick) een stukje van zijn/haar erfenis moet afstaan, dan zullen de zoon en de dochter ieder € 30.000 van hun erfenis moeten afstaan. Hun erfdelen zullen daardoor ieder € 70.000 bedragen (€ 100.000 – € 30.000). Deze regeling zorgt ervoor dat de kinderen een gelijk bedrag zullen ontvangen (ieder € 70.000) en dat de kleinkinderen een gelijk bedrag zullen ontvangen (ieder € 20.000). Een nadeel van deze regeling is dat er een verschil zal zijn tussen de totale verkrijging van de gezinnen onderling. Het gezin van de zoon ontvangt namelijk € 90.000 (€ 70.000 + € 20.000) en het gezin van de dochter ontvangt € 110.000 (€ 70.000 + € 20.000 + € 20.000).

Alleen de ouder van het kleinkind draagt bij

Als alleen de ouder van het betreffende kleinkind een stukje van zijn/haar erfenis moet afstaan, dan hangt het ervan af hoeveel kinderen hij/zij heeft. Aangezien de zoon één kind heeft, zal hij € 20.000 van zijn erfenis moeten afstaan. De dochter heeft twee kinderen, zodat zij € 40.000 van haar erfenis zal moeten afstaan. De zoon erft daardoor € 80.000 (€ 100.000 – € 20.000) en de dochter erft € 60.000 (€ 100.000 – € 40.000). De verkrijgingen van de zoon en de dochter zullen hierdoor niet even hoog zijn. Deze regeling zorgt er wel voor dat de totale verkrijging van de gezinnen onderling even hoog zullen zijn, aangezien beide gezinnen in totaal € 100.000 zullen ontvangen.

De beste keuze

Zoals uit de rekenvoorbeelden blijkt, heeft de keuze voor één van beide mogelijkheden grote gevolgen voor de hoogte van de erfenis van de kinderen. Dat is overigens alleen zo als uw kinderen niet evenveel kinderen hebben. Wat is in uw geval de beste keuze? Dat is volledig afhankelijk van uw persoonlijke situatie en voorkeuren. Wij adviseren u daar graag over.

Als u naar aanleiding van het bovenstaande vragen heeft, dan kunt u contact opnemen met Marianne van der Laak of Eefje Kruijs Voorberge.

Volg Schaap Advocaten Notarissen op LinkedIn.