Verzuim en ingebrekestelling: hoe werkt dat ook alweer?

Jordy Quakernaat  |  12 juni 2024  |  Leestijd: ongeveer 2 minuten

Het nakomen van afspraken is de basis van elke overeenkomst. Maar wat gebeurt er als een partij zich niet aan deze afspraken houdt? Wanneer afspraken niet worden nagekomen, duiken termen als ‘verzuim’ en ‘ingebrekestelling’ op. Wat betekenen deze termen nu precies en hoe werken ze in de praktijk? Dit artikel licht dat hierna toe, om u een helder beeld te geven hoe deze in de praktijk functioneren. Het moment van verzuim is namelijk bepalend voor de mogelijkheden die een schuldeiser heeft om schadevergoeding te eisen of andere maatregelen te nemen.

Verzuim

‘Verzuim’ treedt in op het moment dat de schuldenaar (de partij die iets verschuldigd is) zijn verplichtingen uit een overeenkomst niet nakomt op het moment dat deze opeisbaar zijn. Met andere woorden: de schuldenaar komt zijn afspraak niet na op het moment dat dit wel van hem verwacht wordt. Pas wanneer de schuldenaar in verzuim is, kan de schuldeiser (de andere partij die iets te vorderen heeft) aanspraak maken op bepaalde rechten, zoals schadevergoeding of het ontbinden van de overeenkomst.

Ingebrekestelling

Voor verzuim is in principe een ‘ingebrekestelling’ nodig: een schriftelijke mededeling waarin de schuldenaar een redelijke termijn krijgt om alsnog aan zijn verplichtingen te voldoen. Het doel is om de schuldenaar expliciet te wijzen op zijn tekortkoming en hem de kans te geven deze recht te zetten. De ingebrekestelling is een cruciale stap die vaak vereist is voordat verdere juridische acties kunnen worden ondernomen.

Verzuim van rechtswege

Er zijn ook situaties waarin er automatisch sprake is van verzuim, dus zonder ingebrekestelling. Dit heet ‘verzuim van rechtswege’. Verzuim van rechtswege treedt bijvoorbeeld in als de schuldenaar en schuldeiser een exacte (uiterste) datum hebben afgesproken waarop de prestatie geleverd moet worden en de schuldenaar deze termijn overschrijdt of als het van te voren al duidelijk is dat de schuldenaar zich niet aan zijn verplichtingen kan of zal houden of aangeeft dat niet te zullen doen. Maar het is ook mogelijk om een overeenkomst uitdrukkelijk overeen te komen dat geen ingebrekestelling nodig is.

Voorbeeld

Stel, u bent een ondernemer die een contract heeft gesloten met een leverancier van goederen. U spreekt met de leverancier af dat de goederen uiterlijk op 1 maart aan u worden geleverd. Maar 1 maart gaat voorbij zonder levering van de goederen.

In dit voorbeeld bent u met de leverancier een leveringsdatum overeengekomen. Het verzuim van de leverancier treedt van rechtswege in zodra de datum van 1 maart verstrijkt zonder dat de goederen zijn geleverd. U hoeft de leverancier niet eerst in gebreke te stellen; de leverancier is automatisch in verzuim door het missen van de overeengekomen leveringsdatum. Om die reden kunt u direct juridische stappen ondernemen.

Als er geen specifieke leveringsdatum is afgesproken, maar bijvoorbeeld dat levering “zo snel mogelijk” zal plaatsvinden, dan moet u de leverancier schriftelijk een ingebrekestelling sturen en biedt u de leverancier een redelijke termijn (bijvoorbeeld 14 dagen) om alsnog aan de leveringsverplichting te voldoen. Pas na deze termijn en het uitblijven van levering kunt u juridische stappen ondernemen.

Conclusie

Verzuim en ingebrekestelling zijn niet alleen juridische termen maar ook praktische instrumenten die helpen bij het handhaven van contractuele afspraken en verplichtingen. Het is belangrijk deze procedures te kennen en correct toe te passen, zodat u effectief uw rechten kunt beschermen. Mocht u zich in een situatie bevinden waarin uw schuldenaar zijn verplichtingen niet nakomt, dan is het verstandig om juridisch advies in te winnen zodat u er zeker van bent dat u op de juiste manier actie onderneemt.

Heeft u vragen? Neem dan contact op met Jordy Quakernaat.

Volg Schaap Advocaten Notarissen op LinkedIn.